ཨེ་ལེན་གྷིན་སེ་བྷྲག་གིས་བརྩམས། ར་ས་ཕོ་ཉས་བསྒྱུར། སུམ་མདོའི་སྟེང་གི་ངའི་ལྒེའུ་ཁུང་གི་ཕྱི་རོལ་དུ་ཕུག་རོན་ཚོས་ཡི་ཤུའི་ཆོས་ཁང་གི་ཟངས་ཀྱི་ཐོག་ཁེབས་ལྒང་གཤོག་པ་འདབ་འདབ་བྱེད། བྱ་ཞིག་གིས་ཀུ་རུ་ཁའི་སྟེང་འབབ་ནས་རྒྱལ་སའི་སྔོ་སྐྱའི་ཆུ་འཛིན་ལ་བརྟག་ཞིབ་བྱེད། ལ་རི་་རི་ཝརསེ་larry rivers ཡིས་སྔ་དྲོ་ཚོུད་༡༠ པར་སླེབས་ནས་ངའི་འདྲ་བརྙན་འཁྱེར་འགྲོ ངས་ཁྱེད་ཀྱི་འདྲ་བརྙན་འཁྱེར་འགྲོ ཕོག་རོན་ལགས། ངས་ཁྱོད་འདིར་བྲི་ཡི་ཡོད། སྐྱ་རེངས་ལགས། ངས་ཁྱེད་ཀྱི་དུ་ཁུང་བརྟན་པོ་བཟོ་ཡི་ཡོད། གཞུང་ལམ་གྱི་འགྲུལ་འཁོར་ལགས། ཨོ་ཧོ་སོམས་དང་། ད་ཁྱེད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་དེ་མཚུངས་གཅིག་གི་སྟེང་སེམས་དགོས། གྲོགས་པོ་ཚོས་སྐྱ་རེངས་དྲ་ཚིགས་ཐོག་ཏུ་ཡང་ཕེབས་ནས་རྩོམ་ཡིག་གནང་རོགས།
Category: བསྒྱུར་རྩོམ།
བདུན་ཕྲག་འདིའི་ངའི་འཕྲིན།
བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བྲིས། ལུང་རིགས་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྱུར། བརྩེ་བའི་ཝན་ཅ་པོའོ་ལགས། ཁྱེད་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་པར་ངས་དགའ་བསུ་ཞུ། ང་རྒྱལ་ཁབ་འདིའི་མི་སེར་ཞིག་མིན་ནའང་། ང་བཙན་བྱོལ་འདིར་སྐྱེས་ཤིང་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། རྒྱ་གར་ནི་ངས་ཤེས་པའི་ཁྱིམ་གཞིས་དེ་གཅིག་པུ་ཡིན། ང་ནི་བཙན་བྱོལ་གྱི་མི་རབས་གཉིས་པ་སྟེ། ༡༩༥༩ ལོར་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་སྐུ་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་དྲག་པོའི་བཙན་འཛུལ་འོག་ནས་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཡོང་མཁན་བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བ་དེ་དག་གི་བུ་ཕྲུག་གི་གྲས་ཡིན།སྐུ་ཉིད་ཐེངས་སྔོན་མ་སྟེ། ༢༠༠༥ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༤ པའི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ཤིང་། ཉིད་ཀྱིས་བྷང་གྷ་ལོར་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་ཚན་རིག་བསྟི་གནས་ཁང་གི་ཐོག་བརྩེགས་འོག་མའི་ནང་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་ཚན་རིག་པ་སྐོར་ཞིག་ལ་གཏམ་བཤད་གནང་ནས་མ་ཁོམ་པར་ཡོད་དུས་དེར། གློ་བུར་དུ་གསར་འགོད་པ་དག་སྒོའི་ཕྱི་ལོག་ལ་རྒྱུག་ཕྱིན་ཏེ་ཁྱེད་རང་ཚོགས་ཁང་ནང་ནས་གཡུག་བཞག་པ་རེད། སྐབས་དེར་མི་ཞིག་ཁང་བརྩེགས་དེའི་སྟེང་དུ་འཛེགས་ཏེ་བོད་རང་བཙན་གྱི་འཕྲེད་དར་ཅིག་ཕྱར་ཞིང་སྐད་འབོད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། དེ་ནི་ང་ཡིན།དེ་རིང་ངས་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་ཡི་གེ་འདི་ཁྱེད་ལ་འབྲི་གིན་ཡོད། ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཕྱེད་ཀ་ཞིག་གི་སྔོན་ནས་བཟུང་ངས་རྒྱ་ནག་ཏུ་རང་དབང་ལ་དགའ་བའི་དབུ་ཁྲིད་སྐོར་ཞིག་ཡོད་པའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ནི་ཁྱེད་རང་ཡིན་པ་ཤེས་ཡོད། ཉེ་ལམ་ཁྱེད་ཀྱིས་རང་དབང་དང་དམངས་གཙོའི་ཆེད་དུ་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པའི་བྲག་ཆ་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཁྱབ་འདུག ཁྱེད་ལ་ད་སྔ་ནས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་ཁྱེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྙེག་མཁན་ཕུགས་བསམ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྡན་པའི་རྗེས་འཇུག་པ་ཡང་འདུག ངས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་དམངས་གཙོའི་དོན་དུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་དང་སྙིང་སྟོབས་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་རྩོམ་པ་པོ་དང་སྙན་ངག་པ། གློག་བརྙན་བཟོ་མཁན། ལས་འགུལ་བ་བཅས་ཀྱི་དཔའ་མཛངས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་ཡི་རངས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁོང་ཚོའི་མང་པོ་ཞིག་ནི་༼ངོ་ལོག་པ་༽དང་༼རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསང་བ་བཙོང་མཁན་༽ཡིན་པའི་ཉེས་མིང་འོག་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སྡིག་ར་སྐུལ་གྱིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་ཐོག་དང་པོར་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་སྐུ་ཞབས་ལོའུ་ཞོ་པོ་ནི་འདིའི་ཐད་ནས་རྒྱུ་སྐར་ལྟ་བུའི་དཔེ་མཚོན་ཡག་ཤོས་དེ་རེད། ཁོང་ནི་ཞི་བདེའི་དཔའ་བོ་ཞིག་རེད། ཁོང་ནི་འཛམ་གླིང་གསར་པའི་ཕོ་རྒོད་ཅིག་རེད། སྐུ་ཞབས་ལོའུ་ཡིས་ ༡༩༨༩ ལོར་ཐོག་དང་པོར་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་ནས་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་བྱེད་སྐབས། ང་ནི་སློབ་ཕྲུག་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན། ང་རང་ནི་རྒྱ་ནག་གི་སློབ་ཕྲུག་དང་དགེ་རྒན། ཤེས་ཡོན་པ། ངལ་རྩོལ་བ་བཅས་སོ་སོའི་མི་ཚེ་བློས་བཏང་སྟེ་རང་དབང་གི་འཇིག་རྟེན་ན་ཁག་ཐེག་ཏུ་ཡོད་པའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གི་ཆེད་དུ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་འཐོབ་པར་བཅོས་སྒྱུར་བྱ་དགོས་པའི་སྐད་འབོད་བྱེད་མཁན་དེ་དག་ལ་ཡིད་སེམས་ཤོར་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་། ཁོང་ཚོས་རང་རང་གི་ཚེ་སྲོག་འབུལ་རྒྱུ་བདམས་པ་རེད། ཡིན་ཡང་ཁོང་ཚོ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བབ་བསྟུན་དང་ཡ་མེད་ལས་འབྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལ་ནམ་ཡང་ཞེད་མྱོང་མེད་པ་རེད། དེང་དུས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་བྱིས་པ་འདི་དག་ནི་མ་འོངས་པའི་༼མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་༽དེ་ཡི་སྲུང་སྐྱོབ་པ་ངོ་མ་དག་རེད། ཁྱེད་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་ལ་མོས་བཞིན་སྤྱོད་བཞིན་དུ། ཁོང་ཚོས་ཞི་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཀུན་ཁྱབ་རིང་བཞིན་གྱི་ཚད་གཞི་ཞིག་ལ་བསླེབས་རྒྱུའི་ལས་ཀ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་མྱོང་མེད། སེམས་ཤུགས་ཆེ་བའི་གཞོན་སྐྱེས་འདི་དག་གིས་འཛམ་གླིང་གི་གཞོན་སྐྱེས་མི་རབས་གསར་པ་སྐོར་ཞིག་ལ་ཡང་གོ་རྟོགས་དང་སྐུལ་མ་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད། དེ་མ་གཏོགས་འདི་དག་གིས་རང་དབང་དང་དམངས་གཙོ་ནི་ཡོད་ཤག་དང་ཡིན་ཤག་ཅིག་ལ་མཐོང་གི་ཡོད། འཛམ་གླིང་གིས་ཀྱང་པེ་ཅིན་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་སྒྲོམ་གཞི་དང་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲུ་དོན་ལ་མི་འགལ་བའི་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་པའི་རྒྱ་ནག་གསར་པ་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་ཚོང་ལས་ལྷོད་པོ་ཞིག་གཉེར་ཐུབ་གི་རེད། ད་ལྟའི་ཆར། རང་དབང་གི་འཛམ་གླིང་འདི་ཡང་མིན་ན་ཁྱེད་ཚོའི་དམག་ཤུགས་ཀྱི་སྡིགས་སྐུལ་འོག་ཏུ་ཞེད་ནས་འདུག་དགོས་པ་རེད། དེ་མིན་ན་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁེ་ལས་བཟོ་གྲྭ་དག་ལ་གཡོག་ལས་ཁེ་བོ་བྱས་ནས་བཙོང་སྟེ་ཐོབ་པའི་ཁྱེད་ཚོའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཁེ་ཕན་ལ་བསྟུན་དགོས་པ་རེད། ད་དུང་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་སོག་པོ་དང་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན། བོད་བཅས་བཙན་འཛུལ་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དག་གི་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་བཤུ་བཞོག་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྟོབས་འབྱོར་དེ་ཚོ་མ་གླེང་། བོད་ནི་རྒྱ་ནག་གི་དཀའ་རྙོག་གི་གྲུབ་ཆ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱི་༼འབྲོག་པ་གཞིས་སྤོར་གྱིི་ལས་གཞི་༽དེའི་ནང་དུ། བོད་རིགས་འབྲོག་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་སོ་སོའི་སྒོ་ཕྱུགས་རྟ་ནོར་ལུག་གསུམ་ཕལ་ཆེ་བ་བཙན་དབང་གི་འོག་ནས་བཙོང་དགོས་འཁེལ་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོ་ནི་ཙག་སྒྲའི་སྒམ་ཆུང་བསྟར་ལ་སྒྲིག་པ་ལྟ་བུའི་ཁང་ཤར་དག་གི་ནང་དུ་སྤོར་བཅུག་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་དུས་རབས་གཅིག་གམ་དེའི་གོང་དུ་ཨ་རིའི་གདོད་མའི་མི་རིགས་རྣམས་དམིགས་བསལ་ས་ཁུལ་དག་ལ་སྤོར་བཅུག་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད།…
༄༅། །བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་བཅར་འདྲི།
(སྐུ་ཞབས་པི་ཡན་ཐའོ་ཡིས་ཡིག་ཐོག་བཅར་འདྲི་གནང་བར་བཀའ་ལན)ཆུ་ཚེ་རིང་གི་ཟིན་བྲིས་ལས་བཤུས།སྐུ་ཞབས་པི་ཡན་ཐའོ། སྐུ་ཁམས་བཟང༌། རྒྱལ་ནང་གི་རྒྱ་རིགས་ཚོས་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་གནད་དོན་འགའི་ཐོག་སྐུ་ཉིད་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང༌། ངས་བོད་སྐོར་དོ་སྣང་བྱེད་སྐབས། བོད་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་དམིགས་བསལ་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སྐུ་ཉིད་ཀྱི་བོད་ཆེན་པོའི་སྐོར་གྱི་གསུང་བཤད་༼དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ཡོད་པའང་ཚུད།༽དེ་ངས་བསྐྱར་སྐོར་ཡང་སྐོར་གྱིས་བཀླགས་པ་ཡིན། སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་བོད་ནི་བོད་རང་རེད། དེ་ལ་ཆེན་པོ་དང་ཆུང་ངུའི་དབྱེ་བ་འབྱེད་དུ་མེད། ཅེས་གསུངས་འདུག དོན་དངོས་ཐོག་ྋགོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་པེ་ཅིང་དབར་འབྲེལ་མོལ་སྐབས་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་རང་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་གཅིག་གི་འཛིན་སྐྱོང་སྐོར་གསུངས་ཡོད། དེ་ནི་ཟི་ཁྲོན་དང༌། ཡུ་ནན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་བཅས་ནང་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་རྣམས་ད་ལྟའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བསྒྲིལ་རྒྱུའི་རེ་འདུན་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་རེད། འཛིན་སྐྱོང་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན་དེ་ནི་བོད་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། དེའི་ཆ་ནས་པེ་ཅིང་གིས་བོད་ཆེན་པོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ནོར་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། དེ་ནི་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་ལྟོས་ནས་བཤད་པ་རེད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་བོད་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་ཆེན་པོ་ལ་དགག་བྱ་གནང་གི་ཡོད་ཅིང༌། ཕྱོགས་གཞན་ནས་ཆེ་ཆུང་གིས་དོན་ལ་ཁྱད་པར་འགྲོ་གི་མེད། ཅེས་གསུངས་ཡོད། དེ་གཉིས་ནང་འགལ་མ་རེད་དམ། བཀའ་ཁྲི་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག དྲི་བར་ལན་འདེབས་མ་བྱས་གོང་དྷརྨསཱལཱ་དང་པེ་ཅིང་དབར་ལྟ་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་ཡོང་གཞིའི་གནད་དོན་གལ་ཆེ་གཉིས་གསལ་འདོན་བྱེད་འདོད་བྱུང༌། དང་པོ་ནི། བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེར། བོད་རེ་བས་ཕུངས།། རྒྱ་དྭོགས་པས་ཕུངས།། ཞེས་པ་ལྟར་པེ་ཅིང་གི་དབུ་ཁྲིད་ཚོར་ཡིད་ཆེས་དང་གདེང་ཚོད་མེད་པ་དེ་རེད། གནས་ཚུལ་ཚང་མར་དོགས་པའི་སྒོ་ནས་ལྟ་བ་དང༌། དྷརྨསཱལཱ་ནས་བཏོན་པའི་གྲོས་འཆར་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནའང་དེར་ལག་པ་འཆང་ན་མཇུག་འབྲས་ངན་པའམ། ངོ་ཚ་ཁ་སྐྱེངས་ཡོང་གཞིའི་འཇིགས་སྣང་ཁོ་ནས་དོན་དག་ཆུང་ཚགས་ཚུན་ཚང་མར་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེན་ཁའི་གཞི་རྩར་བལྟ་གི་ཡོད། བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་དེ་འདྲའི་དབང་གིས་བོད་མིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཚོར་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་ཡིད་ཆེས་དང༌། རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་འོས་འཚམས་ཀྱི་རེ་འདུན་གང་འདྲ་ཞིག་བཏོན་རུང་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་མེད། གཉིས་པ་ནི། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཚོར་བོད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆོད་སེམས་མེད་པ་དེ་རེད། དབུ་ཁྲིད་ཚོ་བོད་དོན་ལ་ལག་པ་འཆང་ན་དཀའ་ངལ་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཉེན་ནམ། བོད་ཐོག་དབང་ཆ་ཤོར་ཡོང་སྙམ་པའི་འཇིགས་སྣང་གིས་མནར་བཞིན་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་འདི་འདྲའི་དབང་གིས་ང་ཚོ་ཕན་ཚུན་དབར་ལྟ་ཚུལ་ཡང་དག་པ་ཞིག་དང་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གོ་བསྡུར་སྦྱང་བཤད་ཡོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད། ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་མེད་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཆིག་བསྒྲིལ་ཡོང་ཐབས་མེད། གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཚོས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་བོད་རིགས་ཐོག་འཛིན་པའི་བྱེད་ཐབས་རྣམས་ད་མུས་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པར་གནས་ན་རིམ་བཞིན་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཁ་བྲལ་ལམ། ཡང་ན་སིམ་ཡལ་དུ་འགྲོ་ཉེན་སྣང༌། མཇུག་འབྲས་དེ་གཉིས་ཀ་སུ་ལའང་ཁེ་ཕན་མེད་པ་ཞིག་རེད། གལ་སྲིད་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་ཡིད་ཆེས་དང་གདེང་ཚོད་ཡོད་ན་དཀའ་རྙོག་འདི་བདེ་བླག་དང་མཛའ་མཐུན་ངང་བསལ་ཐུབ་ཅིང༌། དེ་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་རྒྱལ་ཁའི་གནས་ཚུལ་རེད། དེ་མཚུངས་གནས་ཚུལ་ཆུང་ཆུང་གལ་ཆེ་གཞན་ཞིག་ནི་སྐད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐོར་རེད། བོད་སྐད་དང་རྒྱ་སྐད་ནང་ Great དང་ Greater ཞེས་པའི་ཚིག་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དབྱིན་སྐད་ནང་ཚིག་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ Great ཞེས་པ་ཆེ་བསྟོད་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་ནའང་ Greater…
སུ་ཅོལ་ཆུང་རེད།
ཆུང་ཚེ་རིང་གི་ཟིན་བྲིས་ལས་བཤུས། ༄༅། །གསར་བཏོད་ཀྱི་ལས་ཀ་ཐོག་མར་རྩོམ་སྐབས། མི་ཚོས་དེའི་གྲུབ་འབྲས་གང་འདྲ་ཞིག་འབྱུང་མིན་རང་གིས་མ་ཤེས་པའམ། སེམས་ལ་འཆར་ཐུབ་ཀྱི་མེད་སྟབས་“དེ་འདྲའི་ཅོལ་ཆུང་བའི་ལས་ཀ”ཞེས་བརྗོད་ཞོར་གསར་གཏོད་པར་ཁྲེལ་དགོད་བྱེད། ཅོལ་ཆུང་གི་བསམ་ཚུལ་ཐོག་ནས་འགོ་ཚུགས་པའི་གསར་བཏོད་ཀྱི་བྱ་བ་མང་ཆེ་བ་ལེགས་སྒྲུབ་ཡོང་གི་མེད་པས། མི་ཚོས་ཁྲེལ་དགོད་བྱས་པའང་ཧ་ལམ་འགྲིག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་དེ་སྔོན་མི་ཚོས་ཅོལ་ཆུང་དུ་བརྩིས་ཏེ་ཁྲེལ་དགོད་བྱས་པའི་བསམ་ཚུལ་ཁ་ཤས་ནི་ད་ཆ་དགེ་མཚན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་གསར་བཏོད་དུ་གྱུར་ནས་ཁྲེལ་དགོད་བྱེད་མཁན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཧ་ཅང་དགའ་པོའི་ངང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པས། དོན་དངོས་སུ་གསར་གཏོད་པ་ཚོར་ཅོལ་ཆུང་ཞེས་སྨྲས་ཏེ་འཕྱ་དམོད་བྱེད་མཁན་དེ་ཅོལ་ཆུང་ཡིན་དང༌། གསར་གཏོད་པ་ཚོ་ཅོལ་ཆུང་ཡིན་བརྗོད་ཚོད་དཀའ་བ་ཞིག་རེད། གནད་འགག་འདི་གསལ་པོ་མཐོང་བའི་ཆེད་དུ་གཤམ་དུ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་དང་ལེན་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པའི་གསར་བཏོད་ཁག་ཅིག་ངོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ཡང་དགེ་མཚན་དེ་ཙམ་མ་བྱུང་བའི་གསར་བཏོད་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་གཅིག་ནི་ ༡༨༤༠ ལོར་དབྱིན་ཡུལ་དུ་གསར་བཏོད་བྱས་པའི་ཞྭ་མོ་ཞིག་རེད། ཞྭ་མོ་དེ་ནི་དབྱིབས་རིང་ལ་སྒང་བུ་ལྟར་ཕུས་འགེངས་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང༌། གསར་གཏོད་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི། མི་ཚོས་ཞྭ་མོ་དེ་གྱོན་ཚེ། རང་ཉིད་གཏིང་ཟབ་པའི་ཆུའི་ནང་དུ་ལྷུང་ནའང་ཆུའི་གཏིང་ལ་མ་བྱིང་བར་ཁ་ལ་འཕྱོ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ལ་དོན་དངོས་སུ་དེ་འདྲའི་ཕན་ནུས་ཀྱང་ལྡན་པ་རེད། འོན་ཀྱང་གསར་བཏོད་དེར་མི་ཚོས་དགའ་མོས་གང་ཡང་བྱས་མེད། གསར་གཏོད་དེ་ཁྱད་མཚར་མི་འདུག་གམ། དེ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་མཚར་བའི་གསར་བཏོད་ཅིག་ནི་ ༡༩༧༤ ལོར་ སི་སིལ༌ ས྄་ལམ་ཕ་(Cecil Slemp) ཞེས་པས་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་ལྷམ་དེ་རེད། ཁོང་གིས་གསར་བཏོད་བྱས་པའི་ལྷམ་དེ་ནི། ལྷམ་མཐིལ་གྱི་མགོ་ཡོད་སར་རྟིང་པ་དང༌། རྟིང་པ་ཡོད་སར་མགོ་བཟོས་ཡོད་སྟབས་ལྷམ་དེ་གྱོན་མཁན་ལ་བདེ་སྣང་དོད་པོ་མེད་ནའང༌། རྐང་རྗེས་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་གསལ་གྱི་ཡོད་པས་ རྗེས་འདེད་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་རྣམས་མགོ་ཐོམ་གྱི་ཡོད། དེ་བཞིན་ ༡༩༦༠ ལོར་ མར་ཊི་ ཨིར་ཝིང་(Mart Irving) དང༌། ཝི་ལི་ཡམ༌ ཌང་ཀེན་(William Duncan)ཞེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་བུད་མེད་ཀྱི་ལྷམ་རྟིང་པ་མཐོ་ལ། གོམ་པ་སྤོ་སྐབས་གློག་འོད་ཆེམ་ཆེམ་དུ་འཕྲོ་བ་ཞིག་ཀྱང་གསར་བཏོད་བྱས་པ་རེད། དེ་ལས་ཀྱང་ཡ་མཚན་ཆེ་བའི་གསར་བཏོད་ཅིག་ནི། ༡༩༠༣ ལོར་ ཨེ༌ ཇེག་སོན་(Aü Jackson) ཞེས་པས་གསར་བཏོད་བྱས་པའི་བྱ་དེའི་མིག་ཤེལ་རེད། ཁོང་གིས་བྱ་དེའི་མིག་ཚད་དང་མཚུངས་པའི་མིག་ཤེལ་བཟོས་ཏེ་བྱ་དེ་ཕན་ཚུན་འཛིངས་རེས་བྱེད་སྐབས་མིག་ལ་གནོད་སྐྱོན་འབྱུང་བའི་ཉེན་ཁ་འགོག་ཐབས་བྱས་པ་རེད། ཡ་མཚན་པོ་མི་འདུག་གམ། ཧ་ཧ་ཧ་་་་་་ ད་དུང་ཁྱེད་ཀྱིས་ཉི་གདུགས་ཅན་གྱི་རྟ་ཞིག་སེམས་ལ་འཆར་ཐུབ་པ་འདུག་གམ། ༡༨༦༨…